Wszyscy doskonale wiemy z nauki historii, że zaborca pruski jako główny cel swojej polityki na terenach przez siebie zagarniętych obrał prowadzenie intensywnej i brutalnej akcji germanizacyjnej, która miała na celu wyeliminowanie wszelkich przejawów polskości, wynarodowienie i uczynienie z Polaków taniej siły roboczej, bez świadomości swych korzeni i możliwości rozwoju intelektualnego. Mimo szeroko zakrojonych działań Prusaków, opartych na szykanach, brutalności, a nawet terrorze Polacy skutecznie opierali się akcji wynaradawiania. W tym celu powoływali organizacje, które za motto przewodnie swej działalności przyjęły kultywowanie polskich tradycji narodowych, pielęgnowanie języka polskiego, przekazywanie wiedzy historycznej społeczeństwu, bowiem świadomość swych korzeni jest podstawą trwania narodów.
Takie właśnie zadania postanowiło 2 grudnia 1906 roku realizować 33 obywateli-patriotów z Osiecznej, powołując do życia towarzystwo śpiewu, które otrzymało nazwę Towarzystwo Śpiewaków Polskich "Lutnia" w Osiecznej.
Pierwszy protokół z zebrania założycielskiego.
Pierwszymi członkami - założycielami byli:
Stanisław Bąk, Andrzej Domagała, Franciszek Kaczmarek, Wawrzyn Gaumer, Maksymilian Szydłowski, Józef Juchniewicz, Franciszek Juchniewicz, Wincenty Juchniewicz, Adam Kotlarski, Franciszek Błażejewski, Walenty Błażejewski, Franciszek Pe-ikert, Aleksander Stawiński. Walenty Gluma, Roman Dopieralski, Antoni Woziwodz-ki, Józef Werner, Hipolit Werner, Stanisław Garstecki, Maksymilian Kahl, Ludwik Pieczyński, Tomasz Rajski, Paweł Szwengler, Adam Heinze, Tomasz Mrugalski, Ignac Schulz, Nikodem Kowalski, Piotr Fabianowski, Wojciech Ratuszny.
W skład pierwszego zarządu weszli: - dr Franciszek Domański - prezes - Stanisław Bąk - sekretarz Andrzej Domagała (miejscowy organista) - dyrygent - Antoni Gluma - skarbnik i bibliotekarz | |
Fot. Roman Dopieralski (z lewej) i Wincenty Juchniewicz - założyciele Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w Osiecznej |
Wiatach 1906 -1914 Zarząd Towarzystwa ulegał wielokrotnym zmianom. W roku 1907 funkcję prezesa objął Antoni Woziwodzki, a liczba członków wzrosła do 39. Rok 1908 przyniósł kolejne zmiany na stanowiskach skarbnika, sekretarza i dyrygenta. Skarbnikiem został Stanisław Bąk, który jednocześnie przejął obowiązki dyrygenta, natomiast na sekretarza powołano Józefa Wernera.
Kolejnym prezesem Towarzystwa został Franciszek Kaczmarek, który objął to stanowisko w 1912 roku, natomiast w 1913 roku prezesura została powierzona księdzu dziekanowi Pawłowi Steinmctzowi - proboszczowi osieckiej parafii. Sekretarzem został Gliszczyński, natomiast na stanowisko dyrygenta powrócił Andrzej Domagała.
Ksiądz prałat Pawel Steinmetz urodził się 13 stycznia 1876 r. w Kórniku. Do gimnazjum uczęszczał najpierw w Poznaniu, a następnie we Wschowie. Już jako uczeń okazywał gotowość do poświęceń w sprawach niepodległości Polski. Po zdaniu matury wstąpi! do Seminarium Duchownego w Gnieźnie. Święcenia kapłańskie przyjął 14 grudnia 1901 r., a w styczniu następnego roku został wikarym w kościele pw. św. Mikołaja w Lesznie. 4 października 1906 r. objął probostwo w Osiecznej i od razu zjednał sobie serca parafian wielkim zapałem do pracy. Dzięki jego staraniom zawiązała się Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa "Rolnik", powstało Towarzystwo Katolickich Robotników Polskich. Katolickie Towarzystwo Młodzieży Męskiej, a rok później Katolickie Towarzystwo Młodzieży Żeńskiej. Ksiądz prałat przez kilka lat był prezesem Kola Śpiewu "Lutnia".
I wojna światowa rozbudziła wśród Polaków nadzieję na odzyskanie niepodległości. 14 listopada 1918 r. ks. Steinmetz stanął na czele Rady Robotniczej. Na wspólnym posiedzeniu Rady Robotniczej i Rady Żołnierskiej ustalono taktykę postępowania wobec Niemców. Po wybuchu powstania wielkopolskiego, za sprawą ks. proboszcza, wskrzeszono Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", by pod osłoną tej organizacji stworzyć zbrojny oddział powstańczy. Po odzyskaniu niepodległości Paweł Steinmetz włączył się szeroko do różnorodnej działalności charytatywnej i społecznej.
13 maja 1935 roku został mianowany przez papieża prałatem - prepozytem - proboszczem kapituły kolegiaty św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Było to duże wyróżnienie. Pożegnanie z parafianami nie było łatwe, gdyż ks. prałat cieszył się w Osiecznej uznaniem, miłością i ogromnym autorytetem. Nigdy nie zapomniał o swoich parafianach i przy różnych okazjach dawał dowody przywiązania do parafii osieckiej. Osobiście oprowadzał po poznańskiej farze uczestników wycieczki zorganizowanej przez Publiczną Szkołę Powszechną w Osiecznej, a następnie zaprosił dzieci i wychowawców do siebie na śniadanie. 20 czerwca 1937 r. przybył do Osiecznej, aby uczestniczyć w odsłonięciu pomnika poświęconego Stanisławowi Gogulskiemu, który jako pierwszy poległ w obronie Osiecznej.
Za wieloletnią działalność duszpasterską i patriotyczną ks. Paweł Steinmetz został udekorowany wieloma odznaczeniami takimi jak: Odznaka Pożyczki Odrodzenia 1920r., Odznaka 55 Pułku Piechoty, Krzyż Naczelnej Komendy Straży Ludowej za Waleczność, Złoty Krzyż zasługi z Mieczami Hallerowskimi, Państwowa Odznaka Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Obronnego, Oficerski Krzyż "Polonia Restituta". Medal Niepodległości, Medal Polska Swemu Obrońcy 1918-1920, Srebrny Medal Polskiego Czerwonego Krzyża.
Niemcy, wkrótce po wkroczeniu do Poznania, aresztowali ks. prałata i więzili w Forcie VII. Był tu prześladowany, szykanowany i poniósł okrutną śmierć w 1940 r.
W podziękowaniu za pracę na rzecz Osiecznej ks. prałat Paweł Steinmetz został uhonorowany tablicą pamiątkową, umieszczoną na ścianie kościoła parafialnego w Osiecznej. Ponadto jego imię nosi jedna z głównych ulic Osiecznej.
Kolejna i ostatnia zmiana w zarządzie przed wybuchem I wojny światowej dotyczyła stanowiska skarbnika, którym został Franciszek Krobski. Głównym celem statutowym powstałego w 1906 roku chóru było pielęgnowanie pieśni polskiej w każdym jej aspekcie. Repertuar obejmował pieśni o charakterze narodowym, regionalnym, ludowym i religijnym. W 1912 roku Towarzystwo wstępuje w szeregi Związku i należy do XIII Okręgu Leszczyńskiego. W tymże roku zostaje podjęta uchwała o przyjmowaniu w szeregi Towarzystwa kobiet. Następuje przekształcenie chóru męskiego w chór mieszany.
6 lipca 1913 roku w Lesznie odbywa się Zjazd Śpiewaków. "Lutnia", odnosi duży sukces. Pod batutą Andrzeja Domagały, zdobywa II Nagrodę Związkową. Natomiast 28-29 czerwca 1914 roku Koło uczestniczy w X Walnym Zjeździe Kół Śpiewackich, który ma miejsce w Poznaniu. Jest to wielkie święto pieśni polskiej.
* * *
Aby pobudzić świadomość narodową Towarzystwo prowadziło także działalność o charakterze dydaktycznym. Na regularnie prowadzonych, zebraniach członków, wygłaszano prelekcje dotyczące historii polskiej pieśni i muzyki, wybranych momentów z dziejów naszego narodu, poruszano tematy związane z literaturą polską, przybliżano sylwetki wybitnych Polaków. Autorami wystąpień byli dr Franciszek Domański, ksiądz Paweł Steinmetz, Andrzej Domagała, panTylczyński.
Poniżej zamieszczono tematy wystąpień i ich autorów:
Dr Franciszek Domański (1906):
- "Historia pieśni"
- "Życie i twórczość Fryderyka Chopina" Adam Mickiewicz - życie i twórczość"
- "Juliusz Słowacki - życie i twórczość"
- "Zygmunt Krasiński - życie i twórczość"
Tylczyński (1912):
- "Co znaczy Koło Śpiewackie"
Andrzej Domagała:
- "O ważności zadań Kół Śpiewackich"
Ksiądz Paweł Steinmetz (1913 -1914):
- "Znaczenie, potęga i piękno pieśni naszych"
- "Pieśń ludowa"
- "Pieśni adwentowe, bożonarodzeniowe i kantyczki"
- "Ogólny zarys pieśni Wielkiego Postu"
Baczną uwagę zwracano również na kulturę bycia i przestrzeganie zasad moralnych. Była więc "Lutnia" szkołą patriotyzmu i dobrego wychowania. Chór uświetniał swoimi występami lokalne uroczystości świeckie i kościelne, a z inicjatywy Adama Pieczyńskiego powołano do życia 22 grudnia 1907 teatr amatorski, który wystawił kilka sztuk teatralnych dla lokalnej społeczności. Dochody z przedstawień znacząco powiększały wpływy do kasy Towarzystwa. W 1912 roku zaprezentowano dwie sztuki pt. "Posag w kominie" i "Biedny rybak". O rozmiarach przedsięwzięć teatralnych niech świadczy wydrukowanie 300 afiszy informujących o jasełkach pt. "W dzień Bożego Narodzenia", które miały zostać wystawione w dniu 6 stycznia 1914 roku. Do premiery jednak nic doszło, gdyż policja pruska, bez uzasadnienia, na kilka godzin przed przedstaw ieniem, zakazała jego wystawienia.
Jednym z wielu zadań Towarzystwa było organizowanie zbiórek pieniędzy oraz przekazywanie części składek na różne cele społeczne. 11 lutego i 8 marca 1908 roku zorganizowano zbiórkę na pomnik Fryderyka Chopina w Warszawie. Zebrano na ten cel 10 marek. Również 10 marek przeznaczono w 1909 roku na Czytelnie Ludowe.
Wybuch I wojny światowej przerwał działalność "Lutni". Przerwa trwała od 30 czerwca 1914 do 11 lipca 1920 roku.